ZASADNICZE W TEORII

W isto­cie, zasadnicze dla teorii, a w ogólności dla średnio­wiecznej fizyki, było to, że poza sferą księżycową nie było zwykłych substancji — ziemi, wody, powietrza czy ognia — tylko eter. Mimo to, cyklicznie porusza­jące się tryby zegara stanowiły subtelną analogię do obracających się sfer niebieskich i tym samym umożli­wiały mechaniczną ilustrację teorii za pomocą nie­biańskich zegarów i pierścieniowych sfer. Już w czter­nastym wieku Nicole Oresme dostrzegał, że „sytuacja jest wielce podobna do człowieka budującego zegar i    pozwalającego mu poruszać się i kontynuować swój ruch samodzielnie. W ten sposób Bóg pozwala niebio­som poruszać się bezustannie {…] zgodnie z ustalonym porządkiem” (Le Lwre du ciel et du monde, 289). Ore­sme jest pierwszym z długiej listy myślicieli, których inspirował zegar jako miniaturowy model wszech­świata.